༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་བ་ ༢ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འབྱོར་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠ (G20) ཡི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་འཚོག་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཡན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་ (Jan Lipavský) མཆོག་དང་ཟུར་དུ་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་ལྷན་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱ་སྟྲཱི་ལགས་དང་དྲུང་ཆེ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་པོ་ལགས་ལྷན་བཅར་ཞུས་གནང་ཡོད།
ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཡན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་གིས་བོད་དང་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབར་གྱི་མཛའ་འབྲེལ་སྐོར་གསལ་སྟོན་གནང་ཡོད་ཅིང་། བོད་དང་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཐོག་མ་ཝ་སི་ལབ་ཧ་ཝེལ་མཆོག་དང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གཉིས་བར་གྱི་མཛའ་བརྩེའི་འབྲེལ་བ་དང་། ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་མང་། གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག སྲིད་གཞུང་བཅས་ནས་བོད་མིར་རྒྱབ་སྐྱོར་གཡོ་བ་མེད་པར་གནང་བཞིན་པ་དེས་མཚོན་ཐུབ།
སྐབས་དེར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱུན་རིང་སེལ་མ་ཐུབ་པའི་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་དེ་བོད་མི་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞིར་བཅས་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་བསལ་རྒྱུར་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་ཡོད་སྐོར་སྙན་སེང་དང་། གཞན་ཡང་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཉམས་རྒུད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་དཔེ་མཚོན་བསྡུ་རུབ་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བཞིན་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱ་ནག་ཅན་དུ་སིམ་ཡལ་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཤུགས་ཆེ་བསྟན་གནང་ཡོད་པ་རེད།
དེ་ཡང་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་གིས་ཊུ་ཝི་ཊར་བརྒྱུད་གསུང་དོན། རྒྱ་གར་དུ་འཚམས་གཟིགས་སྐབས་སླར་ཡང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཞིང་གཤེགས་སྐུ་ཞབས་ཝ་སི་ལབ་ཧ་ཝེལ་ (Vaclav Havel) མཆོག་གི་དབར་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དེ་མུ་མཐུད་གསོན་གནས་སུ་ཡོད། ཅེས་གསུངས།
ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱ་སྟྲཱི་ལགས་ཀྱིས་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་བའི་སྐོར་གསུང་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་བ་ ༢ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་འབྱོར་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠ ཡི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་འཚོག་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གིས་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོད། ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཁག་གཅིག་གི་སྐོར་བཀའ་བསྡུར་ལྷུག་པོ་གནང་སོང་།ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་གིས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པ་དང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་བ་དགའ་པོ་བྱུང་། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཞིང་གཤེགས་སྐུ་ཞབས་ཝ་སི་ལབ་ཧ་ཝེལ་མཆོག་གི་དབར་ཡུན་རིང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་མཇལ་བས་དགའ་པོ་བྱུང་། ཞེས་དང་།
ལྷག་པར་ད་བར་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཟུར་པ་ཞིང་གཤེགས་སྐུ་ཞབས་ཝ་སི་ལབ་ཧ་ཝེལ་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་གི་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། ད་ལྟ་བར་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་བོད་དང་བོད་མི་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་ལ། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་ཡིན། ཞེས་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད།
ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ནོར་འཛིན་སྒྲོལ་མ་མཆོག་དང་། ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྤྱི་ཟུར་བློ་བཟང་ཤཱ་སྟྲཱི་ལགས་དང་ལྡི་ལི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་པོ་ལགས་བཅས་ནས་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ཇན་ལི་བྷ་སི་ཀེ་མཆོག་དང་། ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཅེག་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞུང་ཚབ། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པ་བཅས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་ཏེ་ཕན་ཚུན་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གྱི་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་བྱུང་སོང་། ཞེས་གསུངས།།